Zülmətdə alatoran

Xəbərdarlıq:  Əgər müasir dövrümüzün həqiqətlərini oxumağa hazır deyilsinizsə, bu yazıdan yan keçin.

Rasim Qaracanı kitab sərgilərinin birində tanımışam. Amma onda onun Rasim Qaraca olduğunu bilmirdim. “Əyri evin qadını” hekayələr toplusunu oxuyub bitirəndən sonra yaradıcılığına marağım yarandı. Bir az axtarış edəndən sonra məlum oldu ki, kitab sərgilərində gördüyüm sərt və acıdil insan təəssüratı bağışlayan o adam elə Rasim Qaraca imiş. İnsan olaraq məndə yaratdığı təəssürat özünü əsərlərində də göstərir. Bəzəyib-düzəmədən, içindən necə gəlirsə yazır. Oxucunu düşünmədən.

Zülmətdə alatoran. İlk öncə onu deyim ki, kitab yazıçının avtobioqrafik romanıdır. Amma mənə görə roman deyil, müəllifin dili ilə yazılan avtobioqrafiya, memuar və ya xatirə ədəbiyyatıdır.

Rasim bəyin axıcı üslubu kitabı çox qısa müddətdə oxuyub bitirməyimə səbəb oldu. Görəsən daha nələr oxuyacam, hansı həqiqətlərim alt-üst olacaq, deyə-deyə kitabın son səhifəsinə qədər sağ-salamat gəlib çatdım. Müasir dövrümüzün qısa xülasəsi sillə kimi dəydi mənə. Ağrılı keçid dövrünün uşaqlarının keçdiyi yollar, üzləşdikləri çətinliklər və bugünkü mənzərə oxucu kimi məni çox ağrıtdı. Deyilməyənləri, daha doğrusu deyilə bilməyənləri, deməyə cəsarət edilməyənləri belə açıq və səmimi şəkildə demək alqışa dəyər.

Kitabda Sovet rejiminin dağılmasından bu tərəfə ölkə, cəmiyyət olaraq təkamülümüz işıqlandırılıb. Valideynlərimdən, ordan-burdan eşitdiyim hadisələr dəlilli-sübutlu gözlərimin önümə sərilmişdi, sarsılmışdım.

8-ci sinifdə Əkrəm Əylislinin “Ürək yaman şeydir” hekayəsini oxuyandan sonra onu necə sevdiyimi, kitablarını əldə etməkdən ötrü dəridən-qabıqdan çıxdığımı xatırlayıram. Ramiz Rövşəndən imza almaq, şeir gecəsində iştirak etmək üçün necə çırpındığımı, “əqidəmi heç nəyə dəyişmərəm mən yenə” deyən Bəxtiyar Vahabzadənin şeirlərini əzbərlədiyimi xatırlayıram.

Və Rasim Qaracanın yazdıqları. O, illərdir inandığım həqiqətləri qəddarcasına yerə çırpıb çilik-çilik etdi. İndi necə olacaq?