Seksuallığın psixologiyası

İlkin versiyası “Seksuallığın psixologiyası haqqında üç məqalə” olan kitab 1905-ci ildə psixoanalizin banisi Freyd tərəfindən yazılıb. Daha sonra Freyd iki dəfə bu əsərə dəyişiklik edib. Bunu zaman keçdikcə öz fikirlərinin dəyişdiyi ilə əsaslandıraraq, yeni nəşrə ön söz də yazıb.

Kitabda üç məqalə yer alıb.

Seksual sapmalar adlı ilk məqalədə seksual istək və seksual məqsəd olmaqla iki terminin izahını verir və invertləşmiş şəxslərin davranışı, nevrotiklər üzərindən sapmalara baxış, insani və heyvani cinsi istəklərdən danışır.

İnfantil seksuallıq adlı ikinci məqalədə uşaqlıq çağında seksuallığın xarakterindən bəhs edir. Psixoanaliz nəzəriyyəsi ilə tanış olanlar bilir ki, Freydə görə inkişafın beş mərhələsi var. Onlardan birincisi 0-2 yaş arası dövrdür ki, burada həzz ağız vasitəsilə alınır. O, hesab edir ki, infantil seksuallığa önəm verilməməsi dəhşətli səhvdir.

Cinsi yetkinləşmə dövründə ciddi dəyişikliklər adlı üçüncü məqalədə inkişafın beşinci mərhələsi- genital dövr və bu zaman insanda baş verən seksual dəyişiklər haqqında danışır. Bu hissədə yazıçı infantil seksuallıq dövründəki obyekt seçiminin genital dövrdə necə üzə çıxdığından, libido nəzəriyyəsindən və qeyri-normal hallardan danışır.

Kitabda bu üç məqalədən əlavə “Narsisizm haqqında” və “Bakirəlik tabusu” adlı iki kiçik məqalə də yer alıb.

Narsisizm haqqında məqalədə Freyd seksuallıqla əlaqələndirərək narsist insanların cinsi obyekt seçimi, şizofreniya və paranoyya kimi xəstəliklər zamanı seksuallıq məsələlərinə toxunub.

Sonuncu məqalədə isə bakirəlik tabusu və müxtəlif xalqların mədəniyyətində bakirəlik kimi mövzulara yer verib. Freyd özünün “Totem və tabu” kitabında bakirəlik tabusu haqqında geniş danışaraq deyirdi ki, bu tabu ona görə yaranır ki, kişi qadındakı sirli cazibəyə, ona tabe olma istəyinə ad verə bilmir.

Bu kitabdakı məqaləsində o, bu mövzunu seksuallığın psixologiyası üzərindən təhlil edir.

Bu hissədə diqqətimi ən çox çəkən hissə bizim cəmiyyətin də əziyyət çəkdiyi “itaətkarlıq vəziyyəti” oldu.

Freyd deyir ki, ailədə sıxışdırılan, sevgi görməyən qızlar onlara xoş davranan ilk kişi ilə ailə qurur və ilk dəfə bu hissləri yaşayan qadında itaətkarlıq yaranır. Bu itaətkarlığın bir səbəbi isə cinsi əlaqənin uzunmüddətli olmasıdır.

Sağlam cəmiyyətdə yaşamaq diləyilə...