Yayın sonu, payızın əvvəli iki fəslin bir-biri ilə
yarışına bənzəyir. Meşələrdə, bağlarda bəzisi yetişmiş, bəzisi hələ yetişməkdə
olan rəngbərəng, göz oxşayan meyvələr adama gəl-gəl deyir.
Bu il havalar isti keçdiyi üçün, bəzi meyvələr
vaxtından əvvəl yetişmişdi. Böyürtkənin, cır alçanın yığılmaq vaxtı idi.
Böyürtkən mürəbbəsi zoğal mürəbbəsi qədər olmasa da
şəfalı sayılır. Soyuqdəyməsi olan adama çaya qatıb verirlər ki, tərləsin.
Cır alça qırmızı, sarı, bənövşəyi olmaqla müxtəlif rənglərdə
olur. Bu alçadan həm mürəbbə hazırlmamaq, həm də qurutmaq mümkündür. Alça qurusu
qışda müxtəlif yeməklərdə istifadə olunur.
Almanın o qədər növləri var ki bilmirəm hansından
danışım. Yayda yetişən alma növləri payız alması kimi uzun müddət qalmır. Ancaq
mövsüm vaxtı yeyilir və bitir.
Armudun da yayda yetişən çoxlu növləri var. Şəkildə gördüyünüz duşes armudu adətən payızın əvvəlində yetişir. Bu il havalar çox isti keçdiyindən daha erkən yetişib. Almanı, armudu təndirdə qurudub qax (meyvı qurusu) edirlər. Qaxın bildiyimiz meyvə qurusundan fərqi odur ki, daha çox qurumuş və daha az şirin olur. Şirniyyat əvəzi çayla içirlər.
Fındığın iki növü var: meşələrdə yetişən yabanı və
ya cır fındıq və bildiyimiz normal fındıq. Yabanı fındıq uzunsov formada və bərk
qabıqlı olur. Meyvəsi xırda olur. Kənd sakinləri hər il meşələrdən tonlarla
fındıq yığır, həm satmaq, həm də qı ehtiyatı üçün istifadə edir.
Bundan başqa meşələrdə yemişan, itburnu və cır əzgil
də yetişir ki, bu meyvələr payızda yetişir. Onlar haqqında payızda danışacağıq.
Siz heç bu qədər neməti biz insanlara qarşılıqsız,
heç bir təmənnasız verən Allaha təşəkkür etmisinizmi? Təbiətin zənginliyinə,
gözəlliyinə, bizə lazımsız görünən amma gizli hikməti olan ən kiçik zərrəsinə
belə valeh olmusunuzmu?
Olmamısınızsa başınızı qaldırıb səmaya baxın, ətrafınıza
baxın və düşünün.
Əminəm ki, çox şeylər kəşf edəcəksiniz.
Fruits
The end of summer and the beginning of autumn are
like two seasons competing with each other. Colorful, eye-catching fruits, some
of them are ripe and some are still ripening in the forests and gardens.
Due to the hot weather this year, some fruits
ripened earlier than usual. It was time to pick blackberries and wild green
plums.
Blackberry jam is considered to have healing
effects, although not as much as cranberry jam. We give it to a person who got cold to make him
sweat.
Wild green plum is available in different colors
such as red, yellow, purple. It is possible to make jam and to dry this fruit. Dried
plum is used in various dishes in winter.
There are so many varieties of apples that I don't know which one to talk about. Summer-ripened apples do not last as long as fall apples. They are eaten in the season only.
There are also many types of pears that ripen in
the summer. The duchesse pear you see in the photo usually ripens in early
autumn. This year it ripened earlier because the weather was very hot. Apples and pears are dried in the oven
(tandir). It is called gakh (dried fruit
in other words) The difference from the
dried fruit we know is that it is more dry and less sweet. In winter we drink tea with gakh instead of sweets.
There are two types of hazelnuts: wild hazelnuts,
which grow in forests, and normal hazelnuts that we know. Wild hazelnuts are longish
in shape and hard shelled. The fruit is small. Villagers collect tons of
hazelnuts from the forests every year, and use them both for sale and winter
stock.
In addition, hawthorn, rosehips and medlar also
grow in the forests, and these fruits ripen in autumn. We will talk about them
in fall.
Have you ever thanked God, who has given so many
blessings to us without reciprocation? Have you been fascinated by the wealth
and beauty of nature, even the smallest particle that seems unnecessary to us
but has hidden wisdom?
If you haven't been, look up at the sky, look
around and think.
I am sure you will discover many things.
Comments
Post a Comment