Bir yay günü (vlog)

Bir kəndlinin həyatında yay bəlkə də ən bərəkətli fəsildir. Qış ehtiyatının əsas hissəsi demək olar ki, yayda toplanır. Mürəbbə, kompot, meyvə qurusu, tərəvəz konservləri, turşular yayda hazırlanır. Bundan başqa heyvanlar üçün ot ehtiyatı da yayda yığılır. Deməli, yay bərəkətli olduğu qədər də çətindir.

Qışda ən çox istifadə olunan tərəvəzlər kartof və lobyadır. Bu tərəvəzlərin toplanması, qışa qədər saxlanılması çox zəhmət tələb edir.

Yayda bir kənd evini təsəvvür edək. Səhər saat 6 olmasına baxmayaraq evin ən kiçiyi də daxil olmaqla hamı ayaq üstədir. Biçilmiş otu yığmaq üçün ən yaxşı vaxt səhər tezdəndir. Gün qızandan sonra ot yığmaq zülmdən başqa bir şey deyil. Buna görə də kəndlilər gün qızana qədər otu yığırlar. Evin kişiləri otu biçir, qadınlar yığır. Yığandan sonra taya qoyulur, daha sonra həyətə gətirilib tövlənin damına yığılır. Ağız-burnunuza toz dolur, dəfələrlə tərlədiyiniz üçün duzlu köynək dərinizi yandırır. “Kənddə həyat asandır” demədən əvvəl bir də düşünün, deyərdim.

Ot mövsümü tez bitir. Tam yetişmiş otun biçilmə vaxtı keçdisə artıq onu biçməyə dəyməz.

Bundan sonra albalı, tut, alça, onun ardınca qarağat, moruq, daha sonra böyürtkən mövsümü başlayır. Nənəm deyərdi ki, yerə qar düşənə qədər kəndlinin təbiətdən alacağı var. Həqiqətən də elədir.

Sadaladığım meyvələrdən çox şey bişirmək olar. Mürəbbə, kompot, meyvə qurusu və s.

Mürəbbə və kompotun hazırlanması da əziyyətlidir. Meyvəni ağacdan toplamaq, təmizləmək, yumaq, ehtiyac varsa doğramaq, şəkər tozunda marinad etmək. Bunlar hələ hazırlıq mərhələsidir. Əsas mərhələ qabaqdadır. Günəşdən qızmış talvarın altında ocaq qalamaq cəhənnəm əzabına bərabərdir. Ocağın yanında ən azı yarım saat durub mürəbbəni bişirmək isə ikiqat cəhənnəm əzabıdır. Ocaq yanında adətən analar dayanır. Mürəbbənin vaxtını ötürmək olmaz. Məsələn, qarağat mürəbbəsi 20-25 dəqiqəyə bişir. Yarım dəqiqə geciksəniz, mürəbbənin rəngi tünd olacaq. Məhz bu işi analar heç kimə etibar etmir. Alnından tər damcılayaraq mürəbbənin içinə düşsə də, onun yanından çəkilməyəcək. 

-Ciyərim yandı, bir stəkan çay gətir, içim- deyəcək.

-Bəlkə su verim ay ana? Axı hava istidir, çay da isti.

-Çox danışma, çay gətir. Dədə-babamızdan çox biləcəksən?

Aldın cavabını? İndi di get çay gətir.

Kənddə məntiq işləmir. Nəyinsə məntiqli izahı, elmə söykənən izahı qəbuledilməzdir. Ən doğrusunu dədə-baba bilir. Kənddə zaman tərsinə işləyir. Dədə-baba gələcəyi də, keçmişi də bilir.

 

A Summer Day (vlog)

Summer is perhaps the most plentiful season in the peasant’s life.  The main part of the winter stock is collected almost in the summer. Jam, compote, dried fruit, canned vegetables, pickles are made in summer. In addition, hay stock for animals is collected in summer. So summer is as difficult as it is productive.

The most used vegetables in winter are potatoes and beans. Collecting these vegetables and storing them until winter requires a lot of effort.

Let's imagine a village house in the summer. Even though it's 6 in the morning, everyone is up, including the youngest in the house. The best time to collect hay is early in the morning. Harvesting hay when the weather is hot is nothing but torment. That's why the villagers collect the hay until the sun gets hot. The men of the house mow the grass, the women gather. After collecting, it is placed in a haystack, then it is brought to the yard and collected on the roof of the barn. Dust fills your mouth and nose, and the salty shirt burns your skin because you sweat so many times. Before you say "life in the village is easy", I would say think again.

The haymaking season ends quickly. If the cutting time of fully matured grass has passed, it is no longer worth mowing.

After that, cherry, mulberry, followed by currant, raspberry, then blackberry season begins. My grandmother used to say that until the snow falls on the ground, the peasant has something to get from nature. Indeed, it is.

You can prepare many things from the fruits I have listed. Jam, compote, dried fruit, etc.

Preparation of jam and compote is also troublesome. Collecting the fruit from the tree, cleaning it, washing it, chopping it if necessary, marinating it in sugar. These are preparation phases. The main stage is ahead. Making a fire under a shed heated by the sun is equivalent to the torment of hell. Standing next to the stove for at least half an hour and cooking the jam is a double torment of the hell. Usually, mothers stand by the stove. Cooking time of the jam cannot be missed. For example, currant jam gets ready in 20-25 minutes. If you are half a minute late, the color of the jam will be darker. Mothers do not trust anyone in this. Even if she sweats and that sweat drops into the jam, falls into the jam from her forehead, she will not move away from fire.

"I am thirsty, bring me a cup of tea" she will say.

- Maybe I should give you water, mother? After all, the weather is hot, and so tea is better.

- Don't talk too much, bring tea. Will you know more than our grandparents?

Did you get your answer? Now go and get some tea.

Logic does not work in the village. A logical explanation of something, an explanation based on science, is unacceptable. Grandparents know best. Time works in reverse in the village. Grandfathers know the future and the past.